Kiểm kê khí nhà kính (KNK) là hoạt động thu thập thông tin, số liệu về các nguồn phát thải KNK, tính toán lượng phát thải KNK, hấp thụ KNK trong một phạm vi xác định và trong một năm cụ thể theo phương pháp và quy trình do cơ quan có thẩm quyền ban hành.
Mục đích của kiểm kê KNK là:
- Xác định mức độ phát thải KNK của các nguồn phát thải trong một phạm vi xác định.
- Là cơ sở để xây dựng kế hoạch giảm nhẹ phát thải KNK.
- Là cơ sở để báo cáo, đánh giá thực hiện các cam kết về giảm nhẹ phát thải KNK trong các thỏa thuận quốc tế.
Các nguồn phát thải KNK bao gồm:
- Năng lượng: các nguồn phát điện, các quá trình sản xuất sử dụng năng lượng, các quá trình vận tải,…
- Nông nghiệp: các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp,…
- Chất thải: các hoạt động xử lý, tiêu hủy chất thải,…
Phương pháp kiểm kê KNK được quy định tại Thông tư số 20/2022/TT-BTNMT ngày 24 tháng 03 năm 2022 của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Phương pháp kiểm kê KNK được chia thành 2 loại:
- Phương pháp định lượng: sử dụng các phương pháp đo lường, tính toán để xác định lượng phát thải KNK.
- Phương pháp định tính: sử dụng các phương pháp phân tích, đánh giá để xác định lượng phát thải KNK.
Quy trình kiểm kê KNK bao gồm các bước sau:
- Lập kế hoạch kiểm kê KNK: xác định phạm vi kiểm kê, các nguồn phát thải cần kiểm kê, phương pháp kiểm kê,…
- Thu thập thông tin, số liệu: thu thập thông tin, số liệu về các nguồn phát thải cần kiểm kê.
- Xử lý thông tin, số liệu: xử lý thông tin, số liệu theo phương pháp kiểm kê đã lựa chọn.
- Tính toán lượng phát thải KNK: tính toán lượng phát thải KNK của các nguồn phát thải.
- Lập báo cáo kiểm kê KNK: lập báo cáo kiểm kê KNK theo quy định.
Tại Việt Nam, việc kiểm kê KNK được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 07 tháng 01 năm 2022 của Chính phủ về “Quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ôzôn”.
Theo quy định này, các cơ sở thuộc danh mục do Thủ tướng Chính phủ ban hành phải thực hiện kiểm kê KNK định kỳ 2 năm/lần.
Các cơ sở có thể tự thực hiện kiểm kê KNK hoặc thuê đơn vị tư vấn chuyên nghiệp thực hiện.
Kết quả kiểm kê KNK là cơ sở quan trọng để các cơ sở xây dựng kế hoạch giảm nhẹ phát thải KNK, góp phần bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.